Ẩn Ức Trắng có ba vụ án chính, nhưng thực tế con số phải là năm. Với chỉ hơn 300 trang nhưng trình ra một hệ thống nhân vật không hề đơn giản, với nhiều mối quan hệ chằng chịt.
Tôi đọc Ẩn Ức Trắng sớm vì tôi linh cảm nó sẽ có một vị trí đáng kể trong lịch sử trinh thám Việt (nếu có lịch sử này). Đừng vội, tôi sẽ trả lời rất rõ ở cuối bài, ta phải biết câu kéo chứ? Linh cảm của tôi không hề nói dối: lần đầu tiên chúng ta có một Modern Crime Fiction chính hiệu, không phải Psycho Thriller (dòng sách của tôi) hay Mystery nữa, càng không phải mượn yếu tố trinh thám để trình bày này nọ. Đây chính là điều độc giả mong chờ: trinh thám Việt Nam cần - trước hết, trước khi yêu cầu cao hơn - một dạng tác phẩm với những ý tưởng clear, bố cục gọn gàng và bám sát những mô-típ trinh thám hiện đại đang thịnh hành trên thế giới. Một tác phẩm như Ẩn Ức Trắng có thể trở thành một khuôn mẫu kinh điển.
Ẩn Ức Trắng có ba vụ án lớn. Tất cả đều chưa xảy ra khi timeline của truyện bắt đầu. Hung thủ - một tên tâm thần trốn viện - đang đi truy sát những người tình cũ. Nhiệm vụ của lực lượng chức năng là ngăn chặn. Không dễ vì hắn thông minh và có biệt tài giả giọng. Nhưng khi bước chân vào câu chuyện, mọi thứ không đơn giản CHỈ như thế. Góc nhìn của người kể chuyện thay đổi liên tục, cùng hướng điều tra của cơ quan an ninh. Và ở đây, ta sẽ chỉ ra được (một trong những) điểm hay nhất của Ẩn Ức Trắng: những pha turning.
Trước hết, xin xem lại bài: CỐT TRUYỆN: TWIST AND TURN của tôi
Ảnh: Dannyd.art
Một tác phẩm trinh thám có nhiều turning, chắc chắn sẽ có độ an toàn cao. Để xây dựng một turning, câu chuyện phía sau phải chứa một dung tích rất lớn các thông tin. Các viên thám tử liên tục phán đoán dựa vào những tin mới nhận được, người viết chuyện khéo léo đi thật sâu vào những phán đoán ấy, làm cho nó gần như thật, trước khi tiết lộ những thông tin/sự kiện hoàn toàn mới; làm ta phải nghĩ lại. Khi ấy lượng thông tin người đọc nhận được sẽ rải rác trong toàn bộ cốt truyện. Ẩn Ức Trắng đã tối ưu phương án này, và từ ấy, người đọc sẽ không quá vất vả để theo dõi một câu chuyện tương đối phức tạp. Các tác phẩm có turning tốt ta thường thấy ở trinh thám Latin hoặc Nhật Bản.
Ẩn Ức Trắng sử dụng một cấu trúc “nhà ống”: toàn bộ truyện là những gian buồng nối nhau của một liên hoàn án, nhưng được kể riêng rẽ, cho đến khi hung thủ thất bại. Đây là cách mà Cornell Woolrich đã làm và rất thành công, định hình luôn kiểu viết của ông. Nhưng Ẩn Ức Trắng làm được nhiều hơn thế.
Một vụ án lớn - thậm chí có thể đứng riêng ra như một truyện ngắn - xuất hiện ngay giữa cao trào của truyện, khiến các hướng đi khác (bao gồm hướng đi đang sáng cửa nhất, lúc ta đã cầm trên tay quân 2 cơ) bỗng sập cửa lại. Vụ án ấy mở ra một mấu chốt, nhưng chính nó lại cũng là một hộp khoá to đùng khó giải khác.
Tôi rất ít thấy (không phải không có) một tác phẩm trinh thám, dùng chính một vụ án hóc búa để làm climax - điểm cao trào (thường ở chỗ này sẽ là the last battle), và phải giải vụ án đó để kiếm được chìa khoá cho toàn bộ câu chuyện. Đến đây, Ẩn Ức Trắng đóng góp một sáng tạo không nhỏ cho trinh thám thế giới. Tôi nói không ngoa đâu.
Ở đây, những yếu tố lớn của Keigo (ảnh hưởng của ông ấy đối với tác giả Kim Tam Long) bắt đầu rõ nét hơn: ta được đọc một dạng Ác Ý thu nhỏ, lồng ngay trong một hồi truyện, lại rất hiểm khi câu chuyện đã sắp khép lại, khi các twist thậm chí đã xong xuôi. Câu chuyện đến tận những trang cuối vẫn được turn sang một hướng khác, và giúp nâng tầm ý nghĩa của nó. Nếu không có cú turn này, rất khó để nói cuốn thứ hai của Trắng Series này có thành công hay không: một trò chơi mà tác giả đã chơi đến cùng, và chơi đẹp.
Bây giờ tôi sẽ trả lời câu hỏi: Tại sao Ẩn Ức Trắng sẽ có một vị trí đàng hoàng nếu kiểm lại lịch sử genre-fiction Việt Nam? Ấy là vì sự ra đời của nó là kết quả của cả một thế hệ người đọc, nơi ta nhìn thấy sự tương tác giữa tác giả và độc giả có thể mang lại hiệu quả cao như thế nào, và nữa, sự ảnh hưởng của các nhà văn lớn trên thế giới - mới chỉ được giới thiệu chục năm trở lại đây - đã hắt bóng lên các tác giả Việt ra sao.
———-
Hết Review. Chân thành Hy vọng quý vị đọc kĩ, đừng tua xuống mà xem điểm, sẽ thất vọng đấy vì chẳng bao giờ tôi chấm điểm.
NOTICE: Tôi đã gặp tác giả Kim Tam Long và chúng tôi cùng một vài cộng sự khác đã có một video ra mắt nho nhỏ cho sách. Tôi nghĩ cuốn này xứng đáng, tác giả sẽ có một vài chia sẻ thú vị với quý bạn độc giả.
Ẩn Ức Trắng nếu thành công sẽ là tín hiệu rất mừng của lĩnh vực văn chương này của chúng tôi. Tôi muốn bày tỏ rằng các tác phẩm trinh thám Việt không thua gì các tác phẩm nước ngoài, nhất là đối với những ai đã từng chán lè lưỡi với một số ông bà tác giả rất cao quý vì được “bầu show” New York Times đánh bóng.
22/3/2020
Nhận xét
Đăng nhận xét